Herhangi bir kaza veya hayati tehlike durumunda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanana kadar, tıbbi ekipmana ihtiyaç duymadan, ilk yardımın temel uygulamaları yapılmalıdır. Kişiyi kurtarmak veya durumun daha da kötüleşmesini önlemek için sahada mevcut araç ve gereçler kullanılarak yapılan tıbbi olmayan uygulama ilk yardım denilir.
Yazıda Neler Var?
İlk Yardımcı Kimdir?
İlk yardım tanımında belirtilen amaca uygun olarak yapan kişiye denir. Yani tıbbi ekip gelene kadar tıbbi malzeme aranmaksızın hastanın/yaralının ilaçsız uygulamasını mevcut araç ve gereçlerle yapan ve ilgili eğitimin sonunda ilk yardım sertifikası alan kişidir.
İlk Yardımcının Temel Özellikleri
Olay mahalli genellikle insanların heyecanlandığı ortamlardır. Bu durumda olayın sorumluluğunu sakin ve kararlı bir şekilde almak ve gerekli müdahaleleri doğru bir şekilde yapmak kurtarıcıya düşer. İlk yardım temel uygulamaları bunun için ilk yardım görevlisinin aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir;
- İnsan vücudu hakkında temel bilgilere sahip olması,
- Önce kendi canını koruması,
- Sakin olması, sakin, kendinden emin ve gerçekçi olması,
- Olayları hızlı ve doğru bir şekilde bildirebilmeli (112’yi tuşla),
- Organize edebilmeli ve çevredeki diğer insanlara fayda sağlayabilmeli,
- İyi iletişim becerilerine sahip olmalıdır.
İlk Yardımcının Bilmesi Gerekenler
İnsan vücudu, yapısı ve işlevi hakkında birkaç temel kavramın bilinmesi, ilk yardım müdahaleleri sırasında bakıcıların daha bilinçli olmasına yardımcı olur.
Hareket Sistemi: Vücudun hareket etmesini ve kendini desteklemesini sağlar ve koruyucu görevi görür. Hareket sistemi şu yapılardan oluşur;
- Kemikler
- Eklemler
- Kaslar
Dolaşım sistemi: Vücut dokularından oksijen, besin, hormon, bağışıklık faktörleri ve benzerlerini taşır ve geri getirir. Dolaşım sistemi şu yapılardan oluşur;
- Kalp
- Kan damarları
- Kan
Sinir sistemi: Nefesle bilinç, anlama, düşünce, algılama, hareket uyumu, denge ve dolaşımı sağlar. Sinir sistemi şu yapılardan oluşur;
- Beyin
- Beyincik
- Omurilik
- Omurilik soğanı
Solunum sistemi: Canlı organizmalar için gerekli olan gaz alışverişini gerçekleştirerek hücre ve dokuların oksijenlenmesini sağlar. Solunum sistemi aşağıdaki organları içerir;
- Solunum yolu
- Akciğerler
Boşaltım sistemi: Kanı süzer, vücuttaki temel maddeleri korur, toksik maddeleri yok eder.
Önemli Not: İlk yardım eğitimi vermek için ilk yardım eğitici eğitimi sertifikasına sahip olunması gerekmektedir. İlk yardım eğitimini de sertifika alan eğitmenlerden alınır.
Temel İlk Yardım Uygulamaları Nelerdir?
Korumaya almak; Bölgede olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir ortam oluşturun. Mümkünse kazaya karışan aracı güvenli bir alana sürün. Olay mahalli açıkça işaretlenmelidir. Meraklılar olay yerinden uzaklaştırılmalıdır. Aracın kontağı kapatılmalıdır. Sigara içmek yasaktır ve içilmemelidir.
Gaz varsa; ilk yardım temel uygulamaları zehirlenmeyi önlemek için gerekli önlemler alınmalıdır. Gaz tüpünün vanası kapatılmalı, ortam havalandırılmalıdır. Kıvılcım çıkaracak aydınlatma veya arama araçlarına izin verilmez. Hasta/yaralıların hareket etmesine izin verilmez. Hasta/yara vital bulguları değerlendirilmelidir. Kanama durumunda hepatit B, C, HIV/AIDS gibi hastalıklardan korunmak için eldiven giyilmelidir.
Sağlık kuruluşlarına bilgilendirmek: En kısa zamanda gerekli yardım kuruluşlarına (112) haber verilmesi anlamına gelir. 112 arandığında tam yeri ve adresi, kimin hangi numaradan aradığı, olayın tanımı, hasta veya yaralı sayısı, aldıkları yardımın durumu ve türü açıklanmalıdır.
Kurtarma: Olay yerindeki yaralılara müdahale edin; hızlı ama sakin ve düşünceli bir şekilde yapılmalıdır. İlk yardım, hastanın/yaralı durumunun değerlendirilmesine dayalı olarak sağlanmalıdır. İlk yardım temel uygulamaları nasıl yapılacağını bilmiyorsanız, hasta/yaralı kişiye kesinlikle dokunmayın veya hareket ettirmeyin.
Müdahale Sırasında Kurtarıcıların Yapması Gerekenler
Hastanın/yaralının durumunu değerlendirin, hasta/yaralının korku ve endişesini azaltın, müdahale sırasında hastaya/yaralanan kişiye yardım edecek kişileri organize edin.
Hastanın/yaralının ağırlaşmasını önlemek için gerekli önlemleri alın, ilk yardım temel uygulamaları kanama, kırık, çıkık ve burkulma vb. yerinde müdahale edin. Hasta/yaralının yarasını görmesini engelleyin, hasta/yaralıyı hareket ettirmeden müdahale ve en uygun başka yöntemle hastanın/yaralının en yakın sağlık kuruluşuna naklini sağlayın (112).
İlk Yardımın Temel Uygulamaları yazımız şimdilik b
İlginizi Çekebilir: Alkolden Ehliyete El Konulması